آشنایی با مقابر تاریخی مشهد: گنبد خشتی و گنبد سبز

آشنایی با مقابر تاریخی مشهد: گنبد خشتی و گنبد سبز

1- مقبره گنبد خشتی:

واقع در خیابان طبرسی و مدفن امامزاده سلطان محمد است. صاحب مطلع الشمس می نویسد: «به هجده واسطه به سید سجاد سلام الله علیه می رسد». اما از شعری که بر دور مزار نوشته شده و خود اعتمادالسلطنه نیز آن را نقل می کند:

خورشید آسمان سیادت که از نسب سبط جلیل حضرت موسی بن جعفر است

سقف گنبد مقرنس کاری و خود گنبد دو پوششه است. گنبد خشتی زیارتگاه و محل نذورات است. تور مشهد

۲- مقبره گنبد سبز:

مدفن شیخ محمد مؤمن در محله ارگ میان باغی واقع است.

گنبد مقبره سابقا کاشی فیروزه ای رنگ داشته، به همین جهت ظاهرا به گنبد سبز معروف شده است. سقف و دیوارهای داخل مقبره به واسطه دود و دم دراویش سیاه شده، از این رو کتیبه ای که با خط ثلث بر دور مقبره نوشته شده لایقرء است. همین قدر معلوم می شود که با اسامی چهارده معصوم شروع و در قسمت آخر «شاه عباس صفوی» نیز خوانده می شود. تور مشهد

این شیخ از عارفان زمان خود بوده، به طوری که درویش های اطراف شهر مشهد اعتقاد ویژه ای به او داشتند و معجزات بسیاری را به او منسوب می کنند. شرح حال او در تذکره های معروف دیده نشد. در تذکره عرفا، تأليف محمدشفیع بن بهاء الدين محمد العاملی، ضمن شرح حال «شیخ مؤمن استیری» کراماتی به شیخ مؤمن بزرگ، که مرشد مؤمن استیری بوده، نسبت می دهد، که با کرامات مشهور در افواه دراویش و عامه تفاوت چندانی ندارد. از تذکرۂ مزبور تاریخ تولد و تاریخ وفات شیخ به دست نمی آید، همین قدر معلوم می شود که شیخ مؤمن معاصر شاه عباس بوده است.

https://rooziato.com/1397195178/%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF/

نیز می نویسد: زمانی که شیخ بهائی به زیارت مشهد آمده شنیده است که در مشهد شیخی صاحب مقامات رفيعه است. شیخ بهائی آهنگ ملاقات او می کند، اتفاقا شب حضرت پیغمبر (ص) را خواب می بیند که می فرمایند: «چرا به دیدن گل ما شیخ مؤمن نمی روی.» شیخ بهائی صبح همان شب با دوتن به ملاقات شیخ رفته، در بین راه یکی نیت انار و دیگری نیت شیر برنج، و دیگری نیت کفن می کند. وقتی وارد خانه شیخ مؤمن می شوند شیخ از دولاب شیر برنج و انار برآورده نزد طالبين آنها می گذارد. شال كرباس سر خود را هم نزد طالب کفن گذارده و پوزش می طلبد. آنگاه از شیخ بهائی مقدمه خواب شب گذشته را می پرسد. شیخ بهائی خواب را عرضه می دارد. شیخ مؤمن بلند می گرید که: "هنوز من به مرتبه ثمريت نرسیده ام که مرا گل خطاب فرموده اند".

https://digiato.com/promoted/1049325/

باز از کرامات شیخ مؤمن نقل می کنند که شاه عباس جمعی را به قندهار روانه می سازد. یکی از سرکردگان چون به حوالی مشهد می رسد خود را از سپاهیان دور ساخته و دیوانه وار سر به بیابان می گذارد و مدتها از شکار حیوانات امرار معاش می کند. شبی در عالم رؤیا می بیند که پیلی تنومند بر او حمله کرد. در این اثنا مردی ضعیف اندام حاضر شده به نظر هیبت در پیل نگریست، پيل آهسته آهسته کوچک شده به تحلیل رفت. هکر نستان برای تعبیر خواب به مشهد می آید، مردم او را به خانه شیخ مؤمن رهبری می کنند. چون به خانه مؤمن وارد می شود می بیند همان شخص ضعیف که او را از خطر پیل رهانید، شیخ است.

آنگاه شیخ او را نوازش کرد و در مقام تربیتش بر آمد و «شیخ مخلص» مخاطب ساخت. شیخ مخلص را رساله ایست در ذكر، که در آنجا بیان آن نموده است. حکایات دیگری که دلالت بر کرامات شیخ می نماید نیز در افواه مشهور است، که از بیم اطناب از ذکر آنها صرف نظر می شود.